Wereldgezondheidsdag: risico van markten met wilde dieren
Door Femmie SmitProgrammamanager In het Wild Levende Dieren
Pats-boem… midden in een coronacrisis. Een crisis die we, als je alle nieuwsberichten mag geloven, al jaren aan hadden kunnen zien komen. We stonden namelijk al diverse keren op het randje, maar we konden de ziektes die van dier op mens over worden gedragen (en overigens
ook andersom), de laatste tijd vrij snel de kop in drukken. Of het nu om dieren uit de veehouderij, huisdieren, wilde dieren of gefokte wilde dieren ging, vooralsnog bleef de schade beperkt. Dit keer niet. Hierbij vraag ik me vooral af: gaat de mensheid hier nu van leren? En gaan we nu maatregelen nemen die het risico op ziekte-overdracht minimaliseren? Hoewel ik vrees van niet, hoop ik natuurlijk van wel.
Oproep aan World Health Organization
Een van de maatregelen zou het sterk beperken van markten met wilde dieren en de handel daarin zijn. Wij hebben, samen met 241 dierenwelzijnsorganisaties een oproep gedaan aan de World Health Organisation (WHO) om te erkennen dat deze markten een groot risico vormen en om overheden wereldwijd te adviseren om deze te verbieden en de handel sterk terug te dringen. Dit, in het kader van de Wereldgezondheidsdag op 7 april. Uiteraard ook met het oog op het verminderen van dierenleed en om de verdere achteruitgang van wilde dieren door menselijke benutting (ofwel jacht) te verminderen. In spanning wachten wij af wat hun reactie is.![]()
Oorzaken pandemieën aanpakken
De WHO heeft nog niet gereageerd op onze eerdere oproep op 11 februari 2020. Ook toen deden we deze oproep samen met bijna net zo’n grote groep dierenwelzijnsorganisaties... Naast het gezondheidsrisico voor mensen, bespraken we in deze brief uitgebreid het dierenleed dat plaatsvindt op markten waar dieren levend verhandeld of ter plekke geslacht worden. De meest recente brief laat dat aspect ietwat achterwege. De nadruk ligt dit keer nog meer op mensenlevens. Natuurlijk is de WHO daar nu druk mee bezig. Zij moeten nu eerst acute problemen proberen op te lossen, door overheden te adviseren over hoe ze de verspreiding van het virus kunnen controleren. Maar dit laat onverlet dat wij van mening zijn dat de oorzaken van dit soort pandemieën aangepakt moeten worden en dat hun hulp daarbij heel hard nodig is.![]()
Verduurzamen veehouderij
Naast de WHO zijn in februari ook de Word Organisation for Animal Health (OIE) aangeschreven en de United Nations Environment Programme (UNEP). Hoewel zij in hun reactie erkennen dat de overdracht van ziektes van dier op mens een risico is voor de volksgezondheid, gaan zij niet echt in op onze oproep om markten waar wilde dieren levend verhandeld worden te verbieden. Volgens hen is meer onderzoek nodig én moet het duurzaam kunnen benutten van wilde dieren tot de mogelijkheden behoren. Dit omdat anders het welzijn van mensen die voor hun voortbestaan afhankelijk zijn van de handel in deze dieren, onder druk komt te staan.
Heel jammer dat men deze crisis dan niet aangrijpt om met overheden het gesprek aan te gaan over hoe lokale ondernemers duurzaam kunnen voortbestaan, zonder daarbij dieren uit het wild (al dan niet verder doorgefokte in gevangenschap) te hoeven verhandelen. Volgens de media is het verhandelen van (gefokte) wilde dieren o.a. te wijten aan grootschalige veehouderijbedrijven die kleine veehouderijbedrijven verdringen. Deze kleine, lokale ondernemers zouden nu genoodzaakt zijn om op alternatieve wijze (fokken en handelen van wilde dieren) hun boterham te verdienen.![]()
Als dit zo is, zou er op lokaal niveau gewerkt kunnen worden aan het verduurzamen van de veehouderij in zijn totaliteit, zodat ook kleinere ondernemingen weer de ruimte krijgen om op een diervriendelijkere en duurzamere manier voedsel te produceren. Op die manier kun je de volksgezondheidsrisico’s én de natuur veel beter beschermen. Laat onverlet dat alle omgang met dieren, ook in de kleinschalige veehouderij, risico’s voor de volksgezondheid met zich mee kunnen brengen. Maar die risico’s zijn, met de juiste hygiëne en welzijnsmaatregelen redelijk goed beheersbaar. Hartverscheurend dierenleed
Als dierenbeschermer (en überhaupt als dierenliefhebber) is het overigens nauwelijks te bevatten wat er op dergelijke markten gebeurt. De beelden van de dieren zijn werkelijk hartverscheurend. Hoe kan het dat mensen de blikken in de ogen van deze dieren niet kunnen lezen? Ook al zijn het niet je soortgenoten, dan nog zie je toch de wanhoop en de angst of de lamgeslagen blikken van die dieren? Ik wel in elk geval. Begrijp me niet verkeerd, ook in ons eigen land zijn er zat situaties waarbij je je als 'dierenbeschermer' afvraagt waar we nu toch in vredesnaam in beland zijn.
Paardenmarkten, vogelmarkten, exotische dierenmarkten… overal zie je die blikken terug. Voor mij is het een simpel gegeven. Dit soort markten mag de mens die zichzelf ontwikkeld noemt, niet meer toestaan. De dierenmarkten in Nederland worden verzorgd door ‘de liefhebbers’. Voor mij betekent het liefhebben van dieren, dat je ze zo goed mogelijk beschermt tegen ellende. Daar valt het tentoonstellen van dieren op een markt in elk geval niet onder.
Door Femmie SmitProgrammamanager In het Wild Levende Dieren
